Podział majątku wspólnego po rozwodzie
Majątek małżonków składa się z ich majątku wspólnego oraz osobistego. Z chwilą orzeczenia przez sąd rozwodu dochodzi do ustania wspólności ustawowej małżeńskiej, co powoduje, że powstaje podda twa do dokonania podziału majątku wspólnego, chociaż rozliczeniu podlegają także nakłady poczynione z majątku osobistego na majątek wspólny (poza wydatkami i nakładami dokonanymi w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności), a małżonkowie winni także zwrócić wydatki i nakłady i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód).
Czym jest majątek wspólny? Powstaje on z chwilą zawarcia związku małżeńskiego z mocy prawa, chyba że wystąpiły ustawowe przesłanki wyłączające taki stan prawny. Stanowią go przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Natomiast przez przedmioty majątkowe należy rozumieć własność i inne prawa majątkowe. Nabycie obejmuje każdy sposób uzyskania przedmiotu majątkowego.
Do majątku wspólnego należą w szczególności:
- pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
- dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,
- środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,
- kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
Majątek wspólny obejmie także przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków również, gdy zostały nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca postanowią inaczej.
Do majątku osobistego każdego z małżonków należą natomiast:
- przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej,
- przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił,
- prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom,
- przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków,
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie (np. służebność osobista),
- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość,
- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,
- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,
- prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy,
- przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Ten rodzaj majątku nie podlega podziałowi po rozwodzie, jednakże, jak wskazano powyżej, rozliczeniu podlegają natomiast nakłady z majątku osobistego na majątek wspólny oraz z majątku wspólnego na majątek osobisty.
Do podziału majątku wspólnego i rozliczenia nakładów dochodzi zasadniczo po orzeczeniu rozwodu, jednakże zgodnie z dyspozycją art. 58§3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeśli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki.
Dokonanie podziału majątku wspólnego możliwe jest umownie albo poprzez sądowy podział majątku.
Do pierwszej sytuacji dochodzi wówczas, gdy małżonkowie osiągneli porozumienie w kwestii podziału. W takim przypadku podział majątku następuje na podstawie umowy, obejmującej podział majątku w całości lub w części, w dowolnej formie, przy czym, gdy w skład majątku wspólnego małżonków wchodzi nieruchomość, to umowa taka powinna być sporządzona w formie aktu notarialnego. Wymóg zachowania formy szczególnej może nastąpić także w innych przypadkach – np. jeżeli w skład majątku wchodzi prawo użytkowania wieczystego, czy przedsiębiorstwo.
Brak porozumienia małżonków w kwestii podziału ich majątku wspólnego prowadzi do konieczności wystąpienia do sądu o dokonanie podziału.
Wniosek o podział majątku wspólnego wnosi się do sądu rejonowego miejsca położenia rzeczy. Jednak, gdy majątek wspólny małżonków znajduje się w okręgu działania dwu lub więcej sądów rejonowych, wybór sądu właściwego należy do wnioskodawcy. Opłata sądowa od wniosku o podział majątku wynosi 1000 złotych. W przypadku złożenia przez strony zgodnego planu podziału opłata sądowa ulega zmniejszeniu i wynosi 300 złotych.
Zasadniczo małżonkom przysługują równe udziały w majątku wspólnym, jednakże zdarza się, że jeden z małżonków bardziej przyczynił się do jego powstania. W takim przypadku każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku.
Nasza Kancelaria w sposób profesjonalny i zaangażowany zapewnia pomoc zarówno przy umownym, jak i sądowym podziale majątku wspólnego, na indywidualnie ustalonych warunkach finansowych.